ارزش ذاتی و ارزش زمانی در قیمت اختیار معامله چه تاثیری دارند؟

شاید دوست داشته باشید بدانید قرارداد اختیار معامله بر چه اساسی قیمت گذاری می‌شود. یکی از مدل‌های تعیین قیمت پریمیوم ، مدل بلک شولز و دیگری مدل چند جمله‌ای است. با این حال دو چیز است که در تعیین  قیمت اختیار معامله حرف اول را می‌زند: ارزش ذاتی و ارزش زمانی . بیایید با این دو مفهوم آشنا شویم. 

اهمیت ارزش ذاتی و ارزش زمانی در اختیار معامله

قیمت پریمیوم از ترکیب دو چیز به دست می‌آید: ارزش ذاتی و ارزش زمانی. 

به همین دلیل است که ارزش ذاتی و زمانی در اختیار معامله اهمیت زیادی پیدا می‌کنند. جدا از این، در سود و زیان بودن قراردادهای اختیار معامله را نیز می‌توان با ارزش ذاتی و زمانی فهمید.  

ارزش ذاتی (Intrinsic value) در اختیار معامله چه نقشی ایفا می‌کند؟

ارزش ذاتی قرارداد اختیار معامله، ارزشی است که این قرارداد در همین لحظه دارد. ارزش ذاتی به قیمت دارایی پایه وابسته است و با توجه به آن محاسبه می‌شود. البته به شرطی که قرارداد در سود (ITM) باشد. 

فرمول محاسبه ارزش ذاتی برای اختیار خرید:

ارزش ذاتی اختیار خرید : «قیمت دارایی پایه» منهای «قیمت اعمال»

ارزش ذاتی اختیار فروش: «قیمت اعمال» منهای «قیمت دارایی پایه»

مثال محاسبه ارزش ذاتی اختیار خرید: 

فرض کنید می‌خواهیم ارزش ذاتی قرارداد اختیار معامله ضخود 1120 را به دست بیاوریم. ابتدا مطمئن می‌شویم که این قرارداد اختیار معامله در سود است.  (برای شناخت قراردادهای اختیار معامله از نظر سود و زیان، مقاله «قیمت اعمال در اختیار معامله» را بخوانید.) سپس، برای محاسبه ارزش ذاتی قرارداد اختیار معامله، که قرارداد اختیار خرید است، فرمول زیر استفاده می‌کنیم. 

قیمت اعمال ضخود 1120: 2600قیمت دارایی پایه ضخود 1120: 2670

ارزش ذاتی ضخود 1120: 

(2670) منهای (2600) برابر است با 70

مثال محاسبه ارزش ذاتی اختیار فروش:

قیمت اعمال طخود 1121: 2800

قیمت دارایی پایه طخود 1121: 2670

ارزش ذاتی طخود 1121: 

(2800) منهای (2670) برابر است با 130

ارزش زمانی قرارداد اختیار معامله (Time value)

ارزش زمانی قرارداد اختیار معامله، ارزش آن قرارداد با توجه به نوسان پذیری نرخ بهره و تاریخ اعمال آن است. یعنی بازه زمانی قرارداد در حال حاضر تا تاریخ اعمال. در بالا گفتیم قیمت پریمیوم اختیار معامله، از ارزش ذاتی و ارزش زمانی به دست می‌آید. بنابراین برای محاسبه ارزش زمانی کافی است از این فرمول استفاده کنیم:

ارزش زمانی: (قیمت پریمیوم) منهای (ارزش ذاتی)

مثال محاسبه ارزش زمانی:

مثال‌های بالا به یاد بیاورید. حال فرض کنید می‌خواهیم ارزش زمانی قرارداد اختیار معامله ضخود 1120 و طخود 1121 را به دست بیاوریم:

ارزش زمانی قرارداد اختیار معامله ضخود 1120: 

قیمت پریمیوم: 102

ارزش ذاتی: 70

ارزش زمانی: (102) منهای (70) که برابر است با 32

محاسبه ارزش زمانی قرارداد اختیار معامله طخود 1121:

قیمت پریمیوم: 154

ارزش ذاتی: 130

ارزش زمانی: (154) منهای (130) که برابر است با 24

در دیده بان اختیار معامله ریسکاو می‌توانید با وارد کردن جزئیات قرارداد اختیار معامله مدنظرتان به ارزش زمانی دست پیدا کنید و نیازی به محاسبه و فرمول نیست. 

برای رفتن به دیده‌بان اختیار معامله کلیک کنید

به قراردادهای شدیدا در سود، «قرارداد در تعادل» «at parity» گفته می‌شود یعنی  قراردادی که قیمت پریمیوم آن برابر با ارزش ذاتی آن است، معمولا این اتفاق با نزدیک شدن تاریخ اعمال می‌افتد. 

با نزدیک شدن تاریخ اعمال، ارزش زمانی به شدت افت می‌کند که به آن زوال زمانی (Time Decay) گفته می‌‌شود. در واقع زوال زمانی نشان می‌دهد با گذشت زمان و نزدیکتر شدن به تاریخ اعمال اختیار معامله، ارزش قراردادهای آپشن (پریمیوم) آن‌ها به کاهش پیدا می‌کند. 

سخن پایانی

به پاس همراهی شما، blogvalue را در قسمت خرید پریمیوم وارد کنید تا یک ماه اشتراک رایگان بگیرید. پریمیوم هر قرارداد اختیار معامله از دو بخش ارزش ذاتی و ارزش زمانی تشکیل می‌شود. برای به دست آوردن ارزش ذاتی کافی است که اختلاف میان «قیمت اعمال» و «قیمت دارایی پایه» را به دست آورید. برای ارزش زمانی نیز باید ارزش ذاتی به دست آمده را از پریمیوم (قیمت اختیار معامله) کم کنید. با شناخت ارزش ذاتی و زمانی هر قرارداد اختیار معامله می‌توانید معاملات آپشن بهتری انجام دهید. 

 منبع بخشی از مقاله: AngleOne